Verhalen en ideeën voor wanneer meedoen niet vanzelf gaat
Waar zijn de kinderen met een handicap? Het is iets wat ik me soms afvraag. Waar ís iedereen? De kinderen en ouders op de Grote SamenSpeeldag hebben wel een antwoord op die vraag. Luister naar deze spontane, wervelende aflevering.
Luister deze podcast via APPLE PODCAST I SPOTIFY
Luister deze podcast via APPLE PODCAST I SPOTIFY
In deze aflevering verwijs ik naar de volgende links:
{Geluid van spelende kinderen}
Zo klonk de Grote SamenSpeelDag in Nieuwegein. Daar speelden kinderen met en zonder beperking met elkaar samen. De Grote SamenSpeelDag wordt ieder jaar georganiseerd door o.a. Stichting het Gehandicapte Kind.
Ik loop rond met mijn mobiele opname apparaatje. Er steekt een vlag uit mijn rugzak met daarop de tekst ‘Makkelijker Meedoen de Podcast’. Kinderen, volwassenen, het zijn goudeerlijke, spontane gesprekjes en we hebben het over samen spelen. Ik spreek veel verschillende kinderen en mensen over samen spelen. Wanneer lukt het niet? Hoe lukt het wel? En welke tips kunnen we allemaal verzamelen?
Ik heb de gesprekjes aan elkaar gemonteerd, dus het luistert lekker rap. Er gebeurt ook echt van alles. Ik hoop dus dat je lekker in de auto zit en nog een rit voor de boeg hebt, of dat je lekker aan het wandelen bent, want dan krijg je alle fijne vibes van deze dag mee. Ik wens je heel veel luisterplezier!
Daar gaan we!
Stel je voor… Een groot, langgerekt grasveld, met bomen, en paden die zo gemaakt zijn dat alle kinderen, of ze nu in een rolstoel zitten of niet, overal kunnen komen. Stel je voor… een idyllisch waterstroompje aan de linkerkant, waar kinderen kunnen kanoën. Met een grote circustent waar je mee kunt doen aan het circus. Kleinere tenten erom heen waar je even lekker kunt uitrusten, eten, drinken, kletsen. Een supermooi podium waar steeds optredens zijn of waar gedanst wordt. Springkussens, rolstoelbanen, een game room, hangmatten, een voetbalspel, een plek om met hulp de bomen in te klimmen, schmincken, een snoezelruimte, en nog heel veel, heel veel meer.
Ineens zie ik een meisje uit het water komen en ik loop naar haar en haar moeder toe. Dit zijn Simone en Guusje.
Maud
Ik was gewoon benieuwd wat jullie net gedaan hadden. Ik zag jullie uit het water komen.
Guusje
We waren aan het suppen.
Maud
Wie zijn we?
Guusje
Ik, mijn vader en mijn zus.
Maud
Hoe was het?
Guusje
Heel leuk, ik heb nog nooit met mijn zus en mijn vader op een sup gezeten.
Maud
Wat maakt dat jullie hier zijn?
Simone
Ja, voor de Grote SamenSpeeldag natuurlijk. Voor inclusie. Ik denk dat hier het bekend is dat er ook kinderen met een beperking zijn.
Maud
Wat gebeurt er bijvoorbeeld als jij in een speeltuin bent met je zus?
Guusje
Nou, dan word je wel een beetje buitengesloten.
Maud
Wat maakt dat het hier dan gewoon lukt? Jij zegt eigenlijk, dat komt omdat iedereen weet dat hier kinderen met een beperking zijn.
Simone
Ja, dat denk ik wel. En dat de meeste mensen die hier komen weten wat het is. In de echte wereld, zeg maar, de buitenwereld, merk je gewoon dat er toch te weinig kennis is, ook bij kinderen. Die zien dat te weinig. Weten niet wat ze ermee moeten. Vinden dat een beetje spannend. Negeren het dan maar. Dus, ja, ik denk dat het systeem wat we natuurlijk hebben in Nederland, waar alles gescheiden is, dat zorgt voor minder inclusie.
Maud
Dat helpt niet?
Simone
Nee, dat helpt niet. Als kinderen natuurlijk gewoon met elkaar opgroeien van kinds af aan, kinderen met en zonder beperking, is het normaal voor een kind. Maar dat is niet zo. Tenminste, heel weinig gebeurt dat. Daardoor zijn kinderen die daar nooit mee in aanraking komen vaak een beetje verlegen daarin, of niet aardig, of weten gewoon niet zo goed. We proberen wel altijd het gesprek aan te gaan met mensen, met kinderen ook. Van goh wil je wat vragen? Maar dat blijft wel lastig, Je moet daar als ouder of als zus, eigenlijk altijd wel bij zijn om haar te helpen. Zeker als je kind niet spreekt, om te tolken.
Maud
Moeten kinderen dat eigenlijk leren?
Simone
Ja, ik denk dat als het normaler is dat kinderen met elkaar kunnen opgroeien, en dat begint bij het onderwijs, dan hoeven kinderen het niet te leren want dan gaat het vanzelf. Als ze van kleins af aan met elkaar opgroeien.
Maud
Jij hebt het eigenlijk ook vanzelf geleerd?
Guusje
Ja.
Maud
En hoe heb jij dat geleerd?
Guusje
Als je samenleeft met een kind met beperking, dan leer je het makkelijker. Omdat als je bijvoorbeeld voor de eerste keer een kind met beperking ziet, dan is dat natuurlijk wel een beetje anders dan normale kinderen. Want die kunnen praten, gewoon normaal lopen. Ja.
Maud
En wat zijn dingen die jij geleerd hebt? Die jij misschien al lang automatisch doet?
Guusje
Nou ja, vroeger zat ik ook wel meer met mijn andere vriendinnen te spelen. Maar nu laat ik Pam er ook een beetje bij. Van dat ik haar erbij laat. Niet dat zij dat zelf moet doen. Want als ik dat doe merk ik dat mijn vriendinnen dat ook makkelijker toelaten.
Simone
Ze betrekt Pam er meer bij.
Maud
Hoe doe je dat dan?
Guusje
Als ik zie dat ze een beetje buitengesloten wordt, zeg ik: ‘hé kom we gaan ook met Pam spelen, want het is niet leuk als iemand buitengesloten wordt.’
Simone
Pam heeft die woorden niet, dus dan zie je heel snel dat kinderen, dan zeggen ze inderdaad: ‘Hoi Pam!’ En dan stopt het weer. Weet je, en dan…
Maud
En dan?
Simone
Hoe ga je dan verder met elkaar doen? En bespreken?
Guusje
Dat weten de meeste kinderen niet wat ze daarmee dan doen?
Maud
En wat moeten zij dan eigenlijk leren, die andere kinderen?
Simone
Ik denk dat als wij steeds vertellen, wij kennen Pam natuurlijk goed. Dus we zien wat ze bedoelt. Dus ik probeer een beetje te tolken voor haar. Van, kijk Pam zegt nu dit, Pam zegt nu dat. Of ze wil dit of ze wil dat. En dan zie je dat kinderen het alweer ietsje makkelijker vinden om aan te sluiten. Maar het zijn vaak korte momenten. En hoe groter een kind wordt, of hoe ouder… hoe moeilijker. Als ze klein zijn dan is het nog schattig en dan worden kinderen makkelijker meegenomen. En dat is lastig om te zien. Want ja, je wilt zelf dat je kind mee kan doen, maar ik zie het vooral ook aan Pam zelf. Dat ze zo graag… ze is heel sociaal en ze zwaait naar iedereen. En heel veel mensen kijken dan de andere kant op. Dat is pijnlijk. En ik zeg het ook tegen haar. Je zegt het heel goed. Want ze begrijpt iedereen heus wel. Er zijn ook mensen die terugzwaaien. Dus ik probeer haar wel te blijven aanmoedigen om het te blijven doen, ja.
Guusje
Dat ze niet denkt: ik kap af, ofzo.
Simone
Ja, dat gebeurt ook. Dat er kinderen zijn die op een gegeven moment maar gewoon stoppen met contact maken. Want het levert niets op.
Guusje
Want niemand reageert erop.
Simone
Maar dat maakt natuurlijk wel eenzaam.
Maud
Zijn er bepaalde dingen die jullie als gezin doen om dat tegen te gaan?
Simone
We doen alles met Pam, toch? We nemen haar overal mee naar toe. En dus wij proberen haar zo inclusief mogelijk te laten leven. Dat is het enige wat we kunnen doen denk ik. En wat ik zeg, haar toch wel helpen met sociale contacten en met mensen om haar heen die we verzamelen, ook proberen om dat te laten doen. Maar het blijft een uitdaging. Het is niet vanzelfsprekend.
Maud
Het zou wel wat makkelijker mogen gaan.
Simone
Zeker, ja.
Maud
En is er dan een tip die je aan mensen kan geven. Als ze Pam zien, wat moeten ze doen? Of wat kunnen ze doen?
Simone
Vooral niet wegkijken, niet negeren.
Guusje
Ja
Simone
Gewoon lekker terugzwaaien, gesprekje beginnen. Je kan ja en nee vragen stellen. Een kind dat niet spreekt hoeft niet perse doof te zijn. Pam die kan prima horen en begrijpen. Dus als je ja/nee vragen stelt dan kan een kind daar op reageren.
Guusje
Het duurt soms wat langer.
Simone
Ja, dus geduld hebben. Goed kijken. Communicatie is meer dan alleen maar praten. Het is heel veel lichaamstaal. Als je de tijd neemt om te kijken naar kinderen die niet spreken, zie je dat er heel veel gecommuniceerd wordt.
Maud
Dankjulliewel.
Simone en Guusje
Alsjeblieft.
Maud
Wat een superlieve zus heeft Pam! En wat schetsen ze het probleem duidelijk. We kúnnen niet van kinderen met een beperking verwachten dat ze altijd zélf contact kunnen leggen. Zeker niet als ze bijvoorbeeld niet kunnen lopen, praten of iets niet kunnen begrijpen. Hoe krijgen we nou voor elkaar dat kinderen zonder beperking veel gemakkelijker contact dúrven leggen? Ik babbel met Ilse van der Put die betrokken is bij de SpeeltuinBende en stel haar een paar lastige vragen 😉
Ilse
We zijn nu bezig met een project dat heet ‘Samenspeeluitjes’ en dat doen we met kinderen. Dus op basisscholen lesgeven over wat is samen spelen en wat is jouw rol dan. Als jij weet dat is een kindje met een handicap, die ken ik niet want die zit niet bij mij op school. Wat kun jij dan voor dat kind betekenen en hoe doe je dat dan?
Maud
En hoe doe je dat dan?
Ilse
We laten kinderen in die les vooral eerst ervaren van dat de lol die zij hebben in het spelen, wat voor kinderen belangrijk is. Dat zeggen ze ook altijd. Wat is voor jou het belangrijkste als het over buiten spelen gaat? ‘Dat we plezier hebben, dat iedereen mee mag doen, dat we moeten lachen, dat je zelf de regels mag maken’. Dat soort dingen. ‘En dat niemand gepest wordt,’ dat roepen ze altijd allemaal. En als jij dat dan vindt voor jezelf, dan is het ook, en de andere kinderen in de klas zeggen dat ook allemaal, dan is het heel makkelijk om te begrijpen dat dat dus ook voor een kind geldt dat een handicap heeft. Want die handicap daar draait het niet om, het draait om het mee willen spelen en mee willen doen. En dan is de volgende vraag die we stellen in die les: wat zou jij nou kunnen doen dat dat kind hetzelfde gevoel gaat krijgen. En vervolgens nodigen we ze uit om naar een samenspeeldag te komen in de speeltuin. En we geven ze ook nog een uitnodiging mee zodat zij een kind met een handicap of beperking in hun eigen wijk kunnen uitnodigen om ook te komen. En dat komt voort uit het feit dat we bij dit soort activiteiten altijd heel veel moeite hebben om met ouders in contact te komen. Want die zitten nog niet… want die zijn niet in beeld. Of ja..
Maud
Welke ouders zijn niet in beeld?
Ilse
Ouders van kinderen met een handicap.
Maud
Die zijn niet in beeld?
Ilse
Nee. Als je als speeltuin iets wilt organiseren voor die groep, hoe moet je dat dan doen? Speeltuinen hebben dan zoiets als: we zetten dat op Facebook. Maar heel veel ouders lezen die berichten niet.
Maud
Die ouders bereik je niet. Want die volgen dat niet.
Ilse
Die volgen dat niet, die lezen dat niet.
Maud
Dat is niet voor hun.
Ilse
Dat is niet voor hun. Bij de SpeeltuinBende had ik heel vaak kinderen die 6 of 7 die voor het eerst meededen met de SpeeltuinBende. En dan waren ze nog nooit in de speeltuin geweest. Omdat ouders zoiets hadden van ‘dat is niet voor mijn kind’. En dan moesten ze via via over de Speeltuinbende horen. En een keer het meemaken, en dan ontdekken van oh oh! Het kan wel. Daar zit een heel verhaal achter.
Maud
Dat is een heel proces eigenlijk.
Ilse
Ja precies. En dat je ook merkt, en dat is nu gelukkig, en nu op de SamenSpeelDag vind ik dat heel veel dingen bij elkaar komen. Toen we ermee begonnen… ik kwam niets vermoedend die wereld instappen. En ik dacht: ik ga naar de scholen voor speciaal onderwijs. En dan… maar die scholen zaten helemaal niet te wachten op de Speeltuinbende.
Maud
Waarom niet?
Ilse
Wil je…
Maud
Ja, dat wil ik wel weten.
Ilse
Die hadden zoiets van, ja maar dat is buiten school en dan moeten we dingen organiseren en dat is niet. En een aantal scholen toentertijd hadden zoiets van, ja, dan haal je die kinderen in de echte wereld, en dat is niet leuk. Dan kunnen ze gepest worden, gekwetst worden. Een beetje dat gouden kooi idee. Nog steeds is het heel moeilijk om bij die scholen binnen te komen als speeltuin bijvoorbeeld. We ontdekten dat, dat die mytylscholen en andere scholen moeilijk binnen te komen waren. Dat is nu gelukkig verandert, maar we zijn nu 12 jaar verder. Nog een andere factor zijn de kinderfysiotherapeuten, ergotherapeuten, artsen. Die ook wel moesten toegeven dat ze in hun behandeling van kinderen en gesprekken met ouders het helemaal niet over spelen en buiten spelen hebben. En dan zeg ik in mijn workshops altijd: op het moment dat je een kindje met een handicap krijgt, en je zet samen in de zwangerschapsgroep, volgens mij zeg je dat ook ergens in je podcast, dan beginnen die wegen verschillend te lopen. De andere ouders die gaan naar het consultatiebureau en jij gaat met je kindje naar het ziekenhuis. En dan moeten die andere ouders het lef hebben om jou nog uit te nodigen voor de reünie. En jij moet het lef hebben om te gaan. Vaak gebeurt het niet. Dus dan begint het al. En dan kom jij in een traject van het ziekenhuis waarbij het helemaal om de aandoening gaat, in een andere stad ver weg. Waar eigenlijk niemand vraagt: ‘goh, speel jij met je kindje wel buiten?’ En ook niemand jouw situatie in jouw wijk met de speeltuinen in jouw wijk kent. Wat we nu proberen te doen is dat kinderartsen, fysiotherapeuten en ergotherapeuten, dat die dat gaan vragen van hé, waar woon je? Oh daar, woon je in Wageningen, ah! Dat is tof, daar is speeltuin Tuindorp, dat is een samenspeeltuin, en daar kun je dus naar toe. Zodat…
Maud
Ga erheen, want fysiotherapie heeft pas zin als je gaat oefenen.
Ilse
Ja, maar ook: dat is een plek waar je met je kind naar toe kunt, en dat is belangrijk dat je dat doet. En niet pas als je kind 6 of 7 is. Ik had kinderen van 6 of 7, en dan hadden ze een handicap maar hun grootste handicap was dat ze niet street wise waren. Zaten ze in de zandbak, pakt een ander kind iets anders en dan kijken ze naar hun moeder in plaats van dat je het terugpakt. Zo van, hoe moet ik dat doen, met andere kinderen? Dat is een enorm gemis, dat haal je ook heel snel in. Je moet eigenlijk vanaf het eerste moment in die zandbak gaan.
Maud
Toch gaan!
Ilse
Ja, tuurlijk! Wel gaan! Maar dat waren allemaal dingen die we ontdekten van dat werkt dus nog niet zo. Het is de zorg om kinderen heen. Die is niet sterk gericht op het echte leven, hoe kun je nou meedoen en waar loop je tegenaan. En op het moment dat je ergens tegenaan loopt, dat je dan tips krijgt zoals jij geeft in je podcast. Die moeten ouders krijgen. Dat is handig.
Maud
Het mag aandacht hebben.
Ilse
Precies en je kunt ook vertellen dat op het moment dat de ander begrijpt hoe je met jouw kind omgaat, of daar langzaam in meegroeit dat die ander daar ook wat aan heeft. Ik heb ouders gesproken die zeiden: ja, doordat er in de klas van mijn kind een kind zat in een rolstoel heeft mijn kind een heleboel dingen geleerd die andere kinderen niet leren. En dat is superbelangrijk. En dat was… ja… dat is denk ik ook waar inclusie om draait. De focus ligt vaak op de kinderen met een handicap, maar het moet vooral ook liggen op die ander.
Maud
Mmmm interessant dus he. Inclusie draait dus vooral ook om de ándere kinderen.
Maud
Het is misschien zelfs een beetje overweldigend… al die opties, al die muziek, al die mensen. En dan ineens zie ik daar een groot picto-bord, waar voortdurend kinderen omheen staan. Ze wijzen naar de picto’s, naar elkaar, sommigen babbelen even, lachen, en gaan dan weer op pad. Het maakt me nieuwsgierig. Ik loop erop af en raak in gesprek met Maartje.
Maud
Ik sta hier voor een ontzettend groep picto-bord. Samen met Maartje. Jij weet hier vast meer over te vertellen, denk ik.
Maartje
Ja, dat klopt. Dit is een picto-bord. Dat hebben we gemaakt als isaac-mf voor mensen die niet kunnen spreken of niet goed genoeg kunnen spreken.
Maud
Hoe werkt het dan?
Maartje
Je kan dingen aanwijzen, om duidelijk te maken wat je wil zeggen. Zo kunnen mensen beter begrijpen wat je eigenlijk wil doen. Of dat je het niet wil doen, of dat je het saai vindt. Kijk, hij wil op de fiets en dat kan hij nu niet zeggen.
Maud
Hij kan nu zeggen ik wil op de driewieler, dat lijkt me wat.
Maartje
Hij kan op de driewieler, of ik wil naar huis, ik moet plassen of ik wil meedoen. Kijk, en die moeder die doet het nu voor en die doet dit al langer zo te zien. Die kan dit!
Maud
Waar zet je dit in?
Maartje
Nou, dit zetten we het liefste in op alle inclusieve speeltuinen in Nederland. Of eigenlijk alle speeltuinen in Nederland. En bijvoorbeeld op schoolpleinen, zeker voor speciaal onderwijs, maar ook regulier onderwijs waar kinderen in de klas zitten die niet zo goed kunnen praten. Die kunnen hiermee toch vriendjes maken op het speelplein, op het schoolplein en meedoen.
Maud
En uitleggen wat ze graag zouden willen.
Maartje
Ja, wat ze willen, wat ze niet willen, wat ze ergens van vinden, of ze het saai vinden of vervelend, dat ze meer willen of dat ze zelf een beurt willen.
Maud
We zitten er nu naar te kijken. De luisteraar ziet het niet. Kun jij uitleggen waar we precies naar kijken?
Maartje
We kijken naar een pictogrammen bord met allemaal pictogrammen waarmee je kan praten over dingen in de speeltuin, zoals: mag ik, geven en krijgen, en voetbal en schommel en buiten. Maar ook dingen als warm, pijn, vies en anders. Waardoor je van alles kan zeggen. En alle pictogrammen dat zijn een soort van plaatjes, en daar buiten staat wat het betekent. En de achtergrondkleuren die zeggen wat voor woordsoort het is. Door de kleurtjes ziet het er heel leuk uit maar het maakt het ook makkelijker om het woord te vinden wat je wil zeggen.
Maud
Ik zie het inderdaad. Wat merk je op een dag als vandaag? Wat komen mensen bij je doen?
Maartje
Het leuke is dat kinderen het meteen gaan gebruiken. Die gaan meteen aanwijzen en die vinden de kleurtjes heel leuk, die wijzen aan wat ze willen of gewoon wat ze een leuk plaatje vinden. En de ouders zitten echt te kijken van: goh hoe werkt dit en wat moet ik doen. Goh wat is dit eigenlijk? Het is altijd grappig om te zien hoe volwassenen het eerst willen begrijpen en kinderen gaan het gewoon doen.
Maud
Op dat moment komt er een meisje van ongeveer 5 jaar bij het pictobord staan. Ze kijkt heel aandacht naar alle plaatjes. Ik zak door mijn knieën en knoop een gesprekje aan.
Meisje
Mmmmm
Maud
Wat wil je graag gaan doen? Weet je het al?
Meisje
Mmmm. Ja. Het springkussen.
Maud
Het springkussen. Waar is ie? Eeeeh, ik denk in ieder geval een oranje kleur. Zie jij de oranje kleur? Jaaa, daar is ie!
Meisje
Ja!
Maud
Nou, lekker gaan springen zo!
Meisje
Ja!
Maud
Yes
Moeder
Ze had er zelfs al over getekend.
Maartje
Ja, bij de beer die hier liep, die mascotte.
Maud
Ik maak een podcast, Makkelijker Meedoen de Podcast. Jullie zijn hier niet voor niets, denk ik?
Moeder
Ja, ik vind het wel mooi dat het gemengd is, zeg maar: kindjes die een beperking hebben en die geen beperking hebben. Vind ik mooi dat ze dat leren dat dat ook in de maatschappij is.
Maud
Is dit iets wat nu wel gewoon kan, maar niet altijd?
Moeder
Ja, ik denk dat kinderen al snel in hokjes geplaatst worden. Tenminste, mensen worden snel in hokjes geplaatst. En ik vind het mooi dat je dat bij kinderen niet ziet. Dat het gewoon allemaal met elkaar speelt. Kinderen zijn kinderen, dat vind ik gewoon mooi om te zien.
Maud
En heb je vandaag iets mee gemaakt waarbij je dat gevoel ook heel erg had. Dat ze heel gemakkelijk contact kan maken met iemand anders?
Moeder
Nou, die van ons maakt met iedereen contact: dat maakt niet uit.
Maud
Wat zie je dan gebeuren?
Moeder
Ja, daar gaat ze gewoon mee spelen. Wat hun aan het doen zijn, dat gaat zij ook gewoon doen. Soms vraagt ze het, soms gaat ze gewoon meedoen (lacht).
Maud
Heerlijk toch, ze loopt hier rond alsof ze al…
Moeder
(Lacht), Ja, klopt
Maud
Is er een ontmoeting van vandaag die je is bijgebleven?
Moeder
Ja, ze vond het in de boom klimmen vond ze fantastisch. En dan moest mama loslaten, want ze heeft epilepsie. Dat weten we nu sinds anderhalf jaar. Dus dat is echt wel even loslaten. Maar ze klom er zo in. Dat was mooi om te zien.
Maud
Leuk, dankjewel!
Moeder
Alsjeblieft, doeg!
Maud
Als dit nu in een speeltuin staat, dit bord. Nu is het een zeil. Hoe moet ik me dat voorstellen? Hoe ziet het eruit? Dan wil je ook dat het duurzaam is. Hoe werkt dat?
Maartje
Klopt. Ja, je kan het gratis downloaden op A0 formaat bij ons op de site. En het dan naar elke drukker sturen die er maar is. Het wordt veel op aluminium afgedrukt, maar ook op wat meer hufter-proof materiaal. Ja, heel hard hout, met een extra coating erover heen.
Maud
Dus je kunt ‘m zelf vanuit jullie website downloaden, en dan mag je er zelf gewoon mee doen wat je ermee wilt.
Maartje,
Ja, dat klopt.
Maud
Zoals je hoort ben ik geïntrigeerd. Dit is gratis en je kan gewoon doen wat je er mee wil. Iedere basisschool of speeltuin die nu luistert zou wat mij betreft nu direct in de actie moeten schieten om ervoor te zorgen dat dit pictobord in iedere speeltuin een plek krijgt. Een speeltuin die dat al gedaan heeft is Speelboerderij het BuitenBeest in Zoetermeer.
Maud
Ja, jullie komen hier net bij het picto-bord staan. Met: ‘Wij hebben ‘m in onze speeltuin staan!
Speelboerderij het Buitenbeest in Zoetermeer.
Dat klopt. Nou, we hebben best wel veel kinderen met gehoorproblemen, taalachterstand, dus het is echt… veel Oekraïense kinderen… die allemaal voor het bord staan en eigenlijk er gebruik van maken. Maar ook mensen die gewoon binnen komen wandelen, want het staat bij ons bij de ingang. Die toch even met kleine kinderen gaan kijken en dingen gaan aanwijzen. Dus het wordt goed gebruikt.
Er wordt ook goed op gereageerd door mensen. Wat gaaf, dat bord, en wat leuk. En de kinderen gingen meteen zoeken. Dus eigenlijk zijn we er blij mee.
Maud
Ik had het net met Maartje erover dat je het kan downloaden op de website en dat je dan zelf kan bedenken hoe je het in de speeltuin kunt plaatsen. Hoe hebben jullie dat aangepakt?
Speelboerderij het Buitenbeest in Zoetermeer
We hadden hem eerst bij de ingang geplaatst, maar niet meteen dat je hem kon zien… een beetje gedraaid. Dat hebben we heel snel weer teruggedraaid. Want je zag dat kinderen er toch wel omheen gingen. En we moesten het aan mensen laten zien dat het er stond. En toen we hem een slag gedraaid hadden, toen werd het vanzelfsprekender voor kinderen en heel veel mensen. Ook opa’s en oma’s die gingen aanwijzen.
Maud
Dus het was ook gewoon een beetje uitproberen. Zo van, we gaan dit plaatsen en dan kijken we even hoe het werken.
Speelboerderij het Buitenbeest in Zoetermeer
Ja, een pilot. Ja we waren er helemaal niet bekend mee. We komen eigenlijk een beetje in dat inclusieverhaal, en nu gaat het echt wat meer leven ook bij jezelf. Als je er verder nog nooit wat mee te maken hebben gehad. En zo kwamen we steeds een stapje verder, en nu staan we hier en nu zien we het bord weer staan.
Maud
Want jullie hebben een inclusieve speeltuin opgezet?
Speelboerderij het Buitenbeest in Zoetermeer
Daar zijn we… ja… we zijn een kinderboerderij en een speeltuin. We doen al wel inclusie maar willen het wel gaan finetunen zodat we er nog meer uit kunnen halen. Voor iedereen. Het was als natuurspeeltuin gemaakt, dus veel natuurlijke elementen. En dat is heel mooi en heel leuk, alleen is het wel heel lastig voor kinderen met een beperking. Ze hebben wel een pad gemaakt zodat kinderen er omheen kunnen gaan, bijvoorbeeld met een rolstoel. Bovenop is een waterpomp. Maar ja, hoe leuk zou het zijn om een kind in de rolstoel die kan ook met de waterpomp spelen en met zijn vriendjes daar komen. Die richting willen we nu echt meer op.
Maud
Klinkt goed, dankjulliewel!
Speelboerderij het Buitenbeest in Zoetermeer
Jullie ook bedankt, succes!
Maud
Nou, ze zijn lekker bezig daar in Speelboerderij het BuitenBeest in Zoetermeer om hun kinderboerderij en speeltuin voor alle kinderen toegankelijk te maken. Ze willen vooral dat álle kinderen er kunnen spelen, dus je bent er van harte welkom!
Terwijl ik over de gezellige speelplaats loop, komt er een jongetje naar me toe.
Maud
Je zag me lopen en je dacht ik wil ook wel even geïnterviewd worden.
Gijs
Ja, dat dacht ik ja.
Maud
Vertel, hoe heet jij?
Gijs
Gijs
Maud
En hoe oud ben jij?
Gijs
11
Maud
En waar woon jij?
Gijs
In Uden
Maud
En waarom ben jij hier?
Gijs
Mijn zusje heeft de Down en vorig jaar waren wij er ook. En we vonden het gewoon superleuk.
Maud
Ik zit zo een beetje te babbelen met Gijs. En hij vertelt hartstikke leuk over de leuke dag die hij heeft en wat hij allemaal gedaan heeft. Omdat ik het niet ongemakkelijk voor hem wil maken, wil ik het gesprekje afronden. En dan gebeurt er dit.
Maud
Ben ik nog iets vergeten te vragen? Wil je nog iets zeggen wat je eigenlijk wilde zeggen en wat ik nog niet gevraagd heb.
Gijs
Eeeh, ga niet spotten met gehandicapte kinderen en scheld er niet meer uit.
Maud
Maak je dat wel eens mee met je zusje?
Gijs
Ja
Maud
Wat zeggen kinderen dan?
Gijs
Nou dan zeggen ze tegen mij k&*^r Downie, of Downie.
Maud
En dat zeggen ze dan tegen jou?
Gijs
Ja, en dat vind ik gewoon niet fijn.
Maud
Nee.
Gijs
Ik wil gewoon voor mijn zusje opkomen en ik vind het gewoon echt niet fijn als mensen dat doen.
Maud
Nee, je gaat andermans zusjes ook niet uitschelden.
Gijs
Nee.
Maud
Wat moeten ze wél doen? Als ze met jouw zusje willen spelen, wat moeten ze wél doen?
Gijs
Gewoon vragen en er niet mee schelden.
Maud
Gewoon vragen, doe je mee, kom je ook spelen?
Gijs
Ja. En ze moeten ook niet zo heel raar gaan doen enzo. En niet gaan spotten met dat ze gehandicapt zijn en net alsof doen en zo. Dat is gewoon niet leuk.
Maud
En wat doe jij? Hoe kan jij makkelijk met je zusje spelen?
Gijs
Eeh ja, we gaan gewoon gezellig samen spelen en het is eigenlijk best wel makkelijk. Omdat ik er ervaring mee heb.
Maud
Jij weet gewoon hoe je dat moet doen.
Gijs
Ja.
Maud
En wat is nu zo bijzonder aan hoe jij dat doet? Wat doe jij waar andere kinderen dan iets van zouden kunnen leren?
Gijs
Nou, ik ben er gewoon aardig tegen. En je moet met kinderen met Down moet je nooit iets zeggen wat ze NIET moeten doen. Want NIET horen ze nooit.
Maud
Dus als jij zou zeggen: we gaan niet naar de dierentuin, dan denkt zij: ‘we gaan naar de dierentuin.’
Gijs
Ja
Maud
Dus vooral zeggen wat je wel gaat doen. Dat is een mooie tip. Dankjewel.
Gijs
Alsjeblieft.
Maud
Eindelijk lukt het me om Kees-Jan van der Klooster te spreken. Hij is van het Wheel Chair Skills team.
Maud
Ik zag je bezig met die rolstoelbaan, eigenlijk
Kees-Jan
Klopt, we hebben een rolstoelparcours. Wij zijn van het Wheel Chair Skills Team wij hebben eigenlijk een organisatie die werkt aan een betere beeldvorming ten aanzien van mensen met een handicap. En de tool die we daarvoor hebben is de rolstoel. We geven rolstoeltrainingen aan kinderen en volwassenen. Maar daarnaast zetten we heel veel mensen die geen handicap hebben een keer in de rolstoel om dat een keer mee te maken. Dat varieert van schoolklassen kinderen tot … van de week had ik twee F35 straaljagerpiloten in de rolstoel. Ze vonden het heel interessant omdat je bewegingen moet maken, motorisch gezien, die tegenstrijdig lijkt. Dat maakt het soms best lastig om met de rolstoel overweg te kunnen.
Maud
Ja, ik vraag het ook even aan Gijs. Hij had nog nooit in een rolstoel gezeten, vandaag is de eerste keer, en vertelt me even wat hij ervan vond.
Gijs
Met de rolstoel moet je dan op de dingen gaan rijden. Een parcours maar dan met de rolstoel.
Maud
Maar jij zit niet in een rolstoel.
Gijs
Nee.
Maud
Dus dat heb je nog nooit gedaan?
Gijs
Nee, maar ik denk wel dat het voor heel veel kinderen is, dat ze kunnen ervaren hoe het is om in een rolstoel te zitten.
Maud
Hoe ging dat dan voor jou?
Gijs
Het is best moeilijk. Want je moet veel druk zetten. En ja, het is eigenlijk best lastig.
Maud
Wat ziet Kees-Jan gebeuren met kinderen die voor het eerst in een rolstoel zitten vandaag?
Kees-Jan
Zoals je misschien hebt gezien vandaag hier op de Samen Speel Dag zijn er heel vee kinderen die nog nooit in een rolstoel hebben gezeten. En als we die drie rondjes laten gaan, dan wippen ze over die parcoursen heen. Dat zijn blokken tussen de 5 en de 20 centimeter met hellingen en afstapjes. En de meeste kinderen zijn er niet uit te krijgen.
Maud
Die vinden het zo leuk?
Kees-Jan
Ik krijg wel eens opmerkingen na een voorlichting ‘ja meneer, ik weet nu wat ik van mijn verjaardag wil’. En dat klinkt natuurlijk heel gek. En dan krijgen docenten ook wel zoiets van: he, wat is dit nou? Jij doet net of het leuk is om rolstoel te rijden… dat kán helemaal niet. En dan is mijn wedervraag: wil je mij soms vertellen dat ik het allemaal niet leuk mag vinden? Ik ben de rest van mijn leven afhankelijk, ik heb zelf een dwarslaesie, van die rolstoel. En ik zeg dit is mijn beste maatje, als ik die niet heb en niet kan controleren.. waar ben ik dan?
Maud
Wat doet dit… ik kan me voorstellen net bij jou… ik zie kinderen die het gewend zijn om in een rolstoel te zitten, die vinden het natuurlijk ook leuk om die hellingen te doen. Maar je ziet ook kinderen die het nog nooit gedaan hebben.
Kees-Jan
Het grappige is dat vaak de kinderen die het voor het eerst doen en daar een beetje instructie bij krijgen dapperder worden dan heel veel kinderen die al heel hun leven in die rolstoel zitten. En dat is denk ik ook mijn grootste drive; ik zie heel veel kinderen met een handicap die eigenlijk, waar normaal een valide kind zijn zijwieltjes op de fiets kwijtraakt als ie 4/5 is… dat deze kinderen vaak hun hele leven lang met die zijwieltjes blijven gaan waar ik zie dat we iets heel anders kunnen bereiken.
Maud
Je vindt het zonde!
Kees-Jan
Het is een gemiste kans. En het doet te kort aan het kind met de handicap, zeg maar.
Maud
Wat doet dat dan met iemand?
Kees-Jan
Ik geef deze trainingen… ik ben begonnen met jeugdsportweekenden in 2004/2005, om deze trainingen te doen op jeugdsportweekenden. Ik heb ook duizenden scholieren in rolstoelen gezet en eigenlijk als ik dat naast elkaar leg. En ik zie hoe snel kinderen in het regulier onderwijs van 11/12 die geen handicap hebben, een wheelie leren, eigenlijk hun angst overwinnen in die stoel. En ik zie kinderen die al 10 jaar in die stoel zitten en die nog steeds doodsangst hebben. Die dichtklappen en in paniek schieten op het moment dat we tegen een dikke mat die wheelie gaan oefenen. Dat raakt me. Als ik zie, we hebben honderden kinderen trainingen gegeven, we hebben 400/500 kinderen trainingen gegeven. Waarvan ouders letterlijk teruggeven: ‘Wij hebben een ander kind in huis. We zijn op een andere manier naar ons kind gaan kijken. Het kind is nu stoer.’
Maud
Ik vroeg Kees-Jan ook welke obstakels hij ziet voor kinderen in een rolstoel.
Kees-Jan
Ik zie dat er heel veel onwetendheid is over leven met een handicap. Een gemeenschappelijke deler die heel veel mensen met een handicap hebben is het lage verwachtingspatroon en dat uit zich vooral in de bejegening. Waar ze last van ondervinden is: ‘ik word aangesproken alsof ik een kind van 5 ben, en ik weet niet of die mensen beseffen dat ik al 20 ben en precies begrijp waar ze het over hebben.’ En dat raakt mij want daarmee doe je die mensen tekort. Het is oneerbiedig en respectloos. En wat wij met ons werk doen en wat we ook teruggekoppeld krijgen is wij willen kinderen met een handicap, die een handicap hébben, die zíjn niet de handicap. Een gehandicapt mens daarmee zeg je: ‘ik bén die handicap’, nee dat ben je niet. Het is een situatie waar je mee te dealen hebt. En daarom is het ook zo mooi dat we van onze deelnemers en ouders terugkrijgen: ik voel me weer mens, ik heb weer een kind in huis.
Maud
En het mag ook vooral leuk zijn.
Kees-Jan
Het mag heel leuk zijn. Maar ik heb heel veel huilende kinderen. En daarvan zeg ik wel eens: het mag. Ze mogen hier 2 uur huilen, als ze de rest van hun leven maar gelukkig worden. En ik zie heel vaak: we gaan ze hier 2 uur een leuke middag bezorgen, en dan gaan ze daarna weer terug achter de spreekwoordelijke geraniums.
Maud
Welke opdracht zie je om ervoor te zorgen dat dat niet 2 uurtjes duurt, dat je die jas die je niet meer past uit kan trekken en dat je een nieuwe aantrekt.
Kees-Jan
Daar kunnen we uren over praten. Ik begrijp dat jij een podcast hebt.
Maud
Wie weet, lijkt me superleuk.
Kees-Jan
Uiteindelijk is het niet zo ingewikkeld. Zodra je het kind of de volwassene zijn eigenwaarde kunt teruggeven, dan heeft het een drive.
Maud
Zodat ze het zelf kunnen doen. Heb jij de training ook gedaan? Mag ik jou de microfoon zo voor.. oe!
Kees-Jan
Dit is mijn zoontje, die springt er zo uit.
Maud
Je gaat overal op en af?
Zoon
Ja.
Maud
Stunten?
Zoon
Ja.
Maud
Wat dan? Wat voor stunts?
Zoon
Nou rondjes draaien in de wheelie op mijn achterwielen, met 1 hand in de wheelie staan en andere dingen.
Maud
Wat is een wheelie dan?
Zoon
(Doet voor) nou, dit.
Maud
Oh, dat je zo op 2 achterwielen, zo. Heen en weer.
Zoon
Ja.
Maud
Is dat moeilijk?
Kees-Jan
Wat doen Sam en Sarah op het plaatje?
Zoon
Die gaan met een wheelie de helling af.
Maud
En iemand anders op het skateboard.
Zoon
Ja.
Maud
Vet. Leuk.
Kees-Jan
Dat kan ook hè, met je rolstoel van het skatepark.
Zoon
Ja. Ja.
Maud
Dus je kan met je rolstoel in het skatepark.
Zoon
Ja.
Maud
Kees-Jan en zijn zoon helpen de laatste kinderen op weg bij het rolstoelparcours. Ik loop af op een aantal bewegende hangmatten. Het volgende stukje is het laatste stukje van deze aflevering. En misschien… heb ik het mooiste stukje wel tot het laatste bewaard.
Maud
Hoi, wat ben je aan het doen?
Kind
Aan het liggen
Maud
Waar lig je dan in?
Kind 1
In een hangmat
Maud
In een hangmat? Het is nu op het eind van de samenspeeldag. En jij ligt hier gewoon lekker te chillen. En jij, wat ben jij aan het doen?
Kind 2
In de hangmat.
Maud
Jij gaat ook lekker liggen.
Kind 2
Ja
Maud
Wat heb je nog meer gedaan vandaag?
Kind 2
Spelen
Maud
Maar wat dan?
Kind 3
Wat is dat eigenlijk voor een apparaat?
Maud
Dit apparaat? Wat dat is?
Kind 3
Ja
Maud
Dat is een opname apparaatje. Dit is een microfoon. En als je daar door praat dan neemt ie het hier op. Leuk toch?
Kind 3
Waarom is dat zwarte bolletje er dan op?
Maud
Dat zit er voor de wind op. Maar je gaat nu in een hangmat chillen. Maar wat heb je hiervoor gedaan?
Kind 2
Heel veel spelen. Met mijn neef.
Maud
Wie is jouw neef?
Kind 2
Hij.
Maud
Hallo! En jij bent, hoe heet jij?
Madou
Madou
Maud
En jij bent?
Thiery
Thiery
Maud
Wohoo. En jullie hebben samen gespeeld.
Thiery
We zijn hier met onze opa. Hij had eigenlijk gewoon een verrassing voor ons en toen kwamen we hier.
Maud
Wat maakt het nu anders dan een andere speeltuin?
Kind 2
Nou, er zijn heel veel gehandicapte kinderen en daar kun je nu ook mee spelen.
Maud
Dat kan anders niet?
Kind 2
Dat kan wel, maar het is veel lastiger.
Maud
Waarom is anders lastiger? Waarom kan het nu wel en anders niet?
Kind 2
Er zijn veel meer gehandicapte kinderen.
Thiery
Meestal zijn de gehandicapte kinderen, meestal zijn ze in een ziekenhuis of zitten ze heel veel binnen en dan kun je ze niet ontmoeten.
Maud
Ik krijg er nog kippenvel van. Dus kinderen zónder handicap kunnen eigenlijk alleen maar kinderen mét handicap ontmoeten, als die plek toegankelijk is voor kinderen met handicap. Het is eigenlijk heel logisch, maar het geeft ook zoveel aan wat er nog allemaal moet gebeuren!
Ik spot de moeders van deze kinderen die me zo haarfijn weten uit te leggen wat het probleem is. Met de woorden van Ilse van der Put in mijn hoofd, ‘de focus ligt vaak op de kinderen met een handicap, maar het moet ook liggen op die ander’, wandel ik naar ze toe.
Maud
Mag ik jullie ook wat vragen stellen?
Moeders
Ja hoor
Maud
Heel veel gezinnen zijn vandaag hier omdat ze een zelf een kind hebben met een handicap of beperking. Maar van jullie jongens begrijp ik dat is bij jullie niet zo.
Gabrielle
Nee, dat klopt. Deze jongens niet.
Maud
Toch zijn jullie hier.
Tiana
Omdat het een hele leuke ervaring is. Zowel voor de jongens zelf, om te zien hoe het is om met elkaar te spelen en ook al zijn ze er helemaal niet bewust mee bezig, dat dat gewoon natuurlijk is. En in deze setting is dat gewoon verrukkelijk. Dat iedereen lekker zichzelf kan zijn. Ik denk dat dat het belangrijkste is. En dat ze nu al een beetje proeven dat het belangrijk is voor de kinderen die niet altijd mee kunnen komen, dat ze daar zich van bewust zijn. Dat is dan heel natuurlijk zonder dat je het benadrukt. Maar dat ze dat wel zien en voelen.
Maud
Ze zeiden net eigenlijk komen we eigenlijk nooit zo vaak kinderen tegen met een handicap. Hoe komt dat?
Tiana
Nou, geen kinderen in de klas toevallig, met een handicap. Althans, geen zichtbare handicap, laten we het daar op houden. Ik denk dat het daar mee te maken heeft, dat het ook op school niet echt… ik heb het wel meegemaakt vroeger op de middelbare school. Wij hadden op de middelbare school kinderen die blind waren en die gingen apart met klasgenoten op een tanden. Dat was in die tijd, ik ben 50 nu, dat was toen al bijzonder. Want die kinderen gingen normaal naar een blindenschool. Dus in die zin, nou ja, eigenlijk voelde ik toen ook al hoe belangrijk het is. Dat je gewoon mee doet op regulier. Niet apart. Ik denk dat dit het vervolg is op een heel andere wijze. Fantastisch.
Maud
Wat nemen zij denk je van vandaag mee, van zo’n dag?
Tiana
Vooral pret maken. Toch ook samen zijn, ook al… en zien hoe we met elkaar omgaan. Ik denk dat dat het belangrijkste is. En dat iedereen toch, als je een beetje moeite doet toch mee kan doen. Want het is natuurlijk fantastisch dat iedereen op het water mag en kan. En als de mogelijkheid er is toch de boom in, ook met klimmen.
Maud
Laten we dat even checken.
Maud
Iedereen ging de lucht in vandaag?
Klimmer
iedereen ging de lucht in vandaag.
Maud
Iedereen?
Klimmer
Iedereen. Niet allemaal even hoog, maar iedereen heeft het wel geprobeerd.
Tiana
Of met het circus of wat dan ook. Goochelen… alle kinderen moesten lachen. Dat is de gemene deler. Letterlijk. En het is gewoon heel gezellig, ik denk dat dat het is. Ik denk dat ze volgend jaar weer willen.
Gabrielle
Ik denk ook onbewust. Dat je gewoon samen bent, het samen zijn zonder dat er heel bewust van te zijn. Dat je dus gewoon…
Maud
Tijdens het spelen gewoon anderen ontmoet.
Gabrielle
Ja, dat dat dus gewoon normaal is. Dat iedereen hier… dat de een er wat anders uitziet dan de ander ofzo. Daar hoeven ze ook niet zo bewust van te zijn, volgens mij. Tenminste ik vind het wel mooi als dat niet zo heel bewust is.
Tiana
Ik moet wel zeggen ik heb mijn zoon toch iets voorgelicht van tevoren. Want toen ik het las, het programma. En toen las dat 1 op de 5 kinderen met een handicap helemaal geen vrienden hebben. En deze drie jongens hebben met z’n drieën zo’ dikke vriendschap. Die gun je sowieso ieder kind. Maar toen ik dat zei, toen was er wel even een bewustwording van ‘oh ja, dus niet iedereen heeft dit qua vriendschap’. En het maakt niet uit of je beperkt bent of niet. Want het is sowieso geluk hebben als je dikke vrienden bent. Maar toen ik dat zei, en hoe eenzaam dat kan zijn, ik denk wel dat hij dat uiteindelijk wel opslaat ergens.
Maud
Dankjewel.
Moeders
Graag gedaan
Nou, was dit een mooie afsluiter of niet… Superleuk dat je helemaal tot het einde luisterde! Ik hoop dat je met deze aflevering heerlijk hebt kunnen meegenieten van de fijne sfeer op de Grote SamenSpeelDag! Maar ook dat je weer vele positieve energie hebt gekregen om samen spelen mogelijk te maken!
Wil je verder lezen of luisteren over samen spelen, check dan vooral aflevering 8‘Samen Spelen doe je zo’. Dit is een podcast die ik opnam tijdens de Grote SamenSpeeldag 2023. Wil je meer weten over het Wheel Chair Skills Team, het picto-bord, of wil je weten waar alle inclusieve speeltuinen zijn, check dan vooral even de links in de shownotes. Ik zet het allemaal daar neer, dan hoef je niet te zoeken.
Heb je naar aanleiding van deze aflevering een vraag, of denk je: hé, ik heb binnenkort een samenspeel-event of een inclusie-bijeenkomst en lijkt het je hartstikke tof om mij te vragen langs te komen om een podcast te maken, neem dan vooral contact met me op.
In de volgende aflevering ga ik in gesprek met Minke Verdonk. Je kent haar van de Levend Verlies podcast, maar voor deze aflevering van Makkelijker Meedoen de Podcast vertelt ze haar eigen ervaring over haar zoon. We hebben het over het bouwen aan een sociaal leven voor je kind en dat begint bij ontmoeten… maar dan? What’s next? Wat kun je doen om dat verder vorm te geven? Tot de volgende!
Ik ontdekte 3 vragen die het een stuk makkelijker maken.
Contact
Shop info
© 2021-2023 Makkelijkermeedoen – Website door henktheunissen.nl
